Alles wat je moet weten over een geboortetrauma

De symptomen worden vaak weggezet als iets wat er nou eenmaal bij hoort.

 

[publicatie Women's Health magazine 17.11.2022]

Ondanks dat uit onderzoek blijkt dat 1 op de 5 vrouwen te maken krijgt met een geboortetrauma, wordt er weinig over gesproken. 'Veel mensen denken dat een geboortetrauma ontstaat indien er extreem bloedverlies is, een flinke medische ingreep zoals een knip of vacuümpomp of een doodgeboren baby,' vertelt verloskundige en geboortetrauma-therapeut Josefien Laban (@zij_creeert). Dat kan, maar de heftigheidsgraad hoeft geen rol te spelen bij het ontstaan van een geboortetrauma. Volgens Josefien kan een vrouw ontzettend veel pijn aan en kan een geboortetrauma iedereen overkomen.

Wat is een geboortetrauma?

‘Je spreekt van een geboortetrauma wanneer je met zeer negatieve gevoelens terugkijkt op je zwangerschap, bevalling of kraamtijd. Hieronder valt ook een miskraam, abortus of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap,’ vertelt Josefien. Het trauma kan ontstaan vanaf het moment dat je zwanger wilt worden tot en met de kraamtijd. 'In de voorbereiding van het lichaam op het moederschap zorgen chemische, psychische en neurologische aanpassingen ervoor dat het lichaam van de vrouw synchroon loopt met de behoefte van haar baby. Een vrouw wordt zwanger en het lichaam weet wat het moet doen. Het gaat mis op het moment dat het natuurlijke proces wordt verstoord en de vrouw zich onveilig voelt.'

Dit kan een geboortetrauma veroorzaken

Een geboortetrauma ontstaat vaak doordat een vrouw zich niet begrepen, gehoord of veilig voelt. ‘Niet het fysieke lijden of de zware medische ingrepen, maar het ontbreken van duidelijke communicatie en emotionele ondersteuning is voor veel vrouwen doorslaggevend bij het ontstaan van een traumatische ervaring,’ aldus Josefien. Een bepaalde opmerking van een zorgverlener kan je als moeder al totaal uit balans halen. Wel goed om te weten is dat een bepaalde situatie voor de een als traumatisch ervaren zal worden, terwijl de ander dit niet zo ervaart.

De rol van de geboortecultuur bij een geboortetrauma

De geboortecultuur in Nederland speelt een grote rol bij het ontstaan van een geboortetrauma. ‘Honderd jaar geleden stond de zorgverlener naast je en niet boven je. De vrouw was de expert, want die wist hoe ze moest bevallen.’ Volgens Josefien wordt tegenwoordig een bevalling vaak gestuurd door vooraf opgestelde protocollen en onder tijdsdruk. ‘Dit kan hun werkwijze en de energie in de ruimte potentieel negatief beïnvloeden, met stress voor de moeder tot gevolg.’ Volgens haar is de input van de moeder heel belangrijk, maar wordt die niet vaak meegenomen. Daarnaast kunnen vrouwen zich onbewust gedwongen voelen tot medische handelingen. En op het moment dat het moederlijke instinct niet kan doen wat het moet doen, is er kans op een geboortetrauma.

Zo kun je een geboortetrauma herkennen

Volgens Josefien heeft iedereen een ander coping mechanisme met hun geboortetrauma, waardoor de symptomen behoorlijk diverse zijn:

• Stress of vermoeidheid
• Depressie of burn-out
• Angst of paniek (inclusief de angst voor een volgende zwangerschap of het uitblijven van een gewenste zwangerschap)
• Aanhoudende onbegrepen klachten
• Verstoord zelfbeeld
• Moeizame moeder/kind hechting
• Vaginisme
• Dwanggedachten
• Moeizaam contact kunnen maken met hun lichaamssignalen

Volgens Josefien wordt een geboortetrauma niet snel herkend als een geboortetrauma. Dit komt mede door de beeldvorming van horrorbevallingen waardoor het voor vrouwen moeilijker is om een geboortetrauma bij zichzelf te herkennen. Ook worden de symptomen vaak weggezet als iets wat er nou eenmaal bij hoort.

Wat kun je doen als je een geboortetrauma hebt?

Goed nieuws! Je kunt namelijk herstellen van een geboortetrauma.‘Het trauma kan diep weggestopt worden en gezondheidsverlies veroorzaken, maar zodra het moederbrein de ruimte krijgt om te herstellen dan zal het luikje opengaan en kan de vrouw herstellen,’ vertelt Josefien. Denk jij dat je last hebt van een geboortetrauma? Zoek dan hulp via een geboortetrauma-therapeut. Het is nooit te laat om van je geboortetrauma af te komen. ‘De oudste vrouw die geholpen is met een geboortetrauma was 87 jaar oud,’ aldus Josefien.

Een boodschap voor alle (aankomende) moeders

Voorkomen is beter dan genezen. Josefien wil vrouwen graag meegeven om de zorgverlener naast je neer te zetten en niet boven je. ‘We zijn erg dankbaar dat ze er zijn, maar wees je bewust dat jij als moeder heel veel kennis in pacht hebt.’ Volgens haar mag je op jezelf vertrouwen en ruimte bieden voor het moederlijk instinct. ‘Een geboortecoach kan ook heel waardevol zijn om te leren hoe je voor jezelf kan opkomen, maar ook om dichterbij je gevoel te komen,’ vertelt Josefien. Dit betekent echter niet dat je overal nee tegen moet zeggen. 'Het gaat erom dat de vrouw het gevoel heeft dat er naar haar geluisterd wordt, dat haar input serieus wordt genomen en dat ze zich veilig voelt. Daarin speelt goede communicatie en een prettige omgeving een belangrijke rol. Soms is een bevalling medisch, daar kunnen we niet omheen. Maar ook dan kun je nog heel dichtbij jezelf een prettige bevallingservaring hebben.’ Tot slot is het belangrijk om jezelf de ruimte te geven om echt te herstellen.

Josefien biedt een korting aan van 20% met de kortingscode Women’s Health Traumaherstel (geldig tot en met 31 december 2022).