Geboorte vanuit het perspectief van de baby.
Geïnspireerd op het boek: Birth without violence geschreven door Dr. Leboyer’s.
Stel je voor, 9 maanden lang zit een baby veilig en geborgen in de buik. Al het geluid wat hij of zij hoort is bekend en gedempt. De hartslag is als een tikkende klok die het gevoel van thuis geeft. De baby zweeft de eerste maanden door de baarmoeder, tot hij of zij alle ruimte heeft ingenomen. De bewegingen worden dan kleiner en gecontroleerd. Opgekruld in foetushouding naarmate de zwangerschapsweken vorderen. Het thuis van de baby is omgeven door prettig warm vruchtwater. Het is donker en knus. De baarmoeder en placenta geven leven, zijn liefdevol en geven zachte grenzen aan. Alles wat de baby voelt is teder en zacht. Een baby weet niet beter dan dit. Sta even stil bij dit moment, hoe de baby zich voelt en wat de belevingswereld van de baby is voor de geboorte.
Langzamerhand start de baarmoeder met samentrekken en bouwt de druk zich op. Eerst zijn het enkel nog oefenweeën. Dit gaat over in weeën die nodig zijn voor de verweking en ontsluiting van de baarmoedermond. Tot het moment daar is, de bevalling start. Een nieuwe ervaring voor de baby.
Tussen de weeën door is er rust en ontspanning, desalniettemin is een bevalling pittig voor elke baby. Ook de baby ervaart stress tijdens de geboorte, al heeft deze stress een nut, de stresshormonen zorgen ervoor dat een baby goed om kan gaan met de contracties. Moeder en kind zijn op elkaar afgestemd en er is een constante feedback loop, de hormonen sturen dit aan. Mits de omstandigheden goed zijn en de natuurlijke geboorte zoveel mogelijk de ruimte krijgt.
''Het is de overgang van de ene wereld, naar de andere wereld''.
Het punt is nu bijna aangebroken om zelfstandig te gaan ademen. Als we hier toch bij stilstaan? Hoe zouden we dan een baby willen verwelkomen in de wereld?
Zachte of harde stemmen in de kamer? Fel licht? Of juist sfeerverlichting? Ruwe handen? Of een tedere aanpak? Flink afdrogen? Of enkel bij mama op de borst met een doek over de baby heen?
Geven we de baby de tijd om van de ene wereld over te stappen naar de andere wereld? Of moet de eerste schreeuw van de baby er binnen 5 seconden zijn voor we ruw de baby gaan prikkelen met een doek en aan de voetjes gaan kietelen?
Zouden we dit in de geboortezorg anders kunnen doen?
Uitzonderingen zijn er natuurlijk. Soms wordt een baby geboren met zuurstoftekort, of prematuur en dan moet er direct vlot gehandeld worden. Maar ervan uitgaande dat de zwangerschap en bevalling fysiologisch zijn verlopen. Hoe zouden wij dit dan kunnen aanpassen? Kunnen wij iets veranderen op de Nederlandse verloskamers? Is er ruimte om daarop te reflecteren? De baby wordt geboren en elke zorgverlener heeft zijn eigen taak, die routinematig wordt uitgevoerd. Er is een vlotte samenwerking tussen de gynaecoloog, verloskundige en verpleegkundige.
De baby op de buik, met een ruwe katoenen doek wordt de baby afgedroogd. Er ontstaat een georganiseerde chaos, iedereen praat, de lampen staan fel. Als moeder en baby word je meegenomen in de orde van de dag op de verloskamer. Dit is hoe we het doen, er wordt niet gevraagd van de voren: Mevrouw mag ik je baby even flink afdrogen?
Moeilijk onderwerp dit, voor de zorgverleners die dit lezen, om niet direct in de aanval te gaan. Ik ben zelf ook verloskundige en heb dit zoals boven beschreven altijd gedaan. Het was mij zo aangeleerd. Ik weet dus ook waarom deze handelingen worden uitgevoerd. Maar de vraag is, is dit echt nodig? Of kan een baby ook geboren worden in een rustige ruimte? Met zachte stemmen, schemerlicht en opgewarmd worden door moeders huid met een warme doek?
Een klein uitstapje naar een andere geboortecultuur. In Suriname hebben ze weer een hele andere aanpak, bij de meeste vroedvrouwen gaat het zo: de baby wordt op zijn kop gehouden en krijgt een tikje op zijn billen. Nog voor de baby bij de moeder wordt neergelegd is er een badje, daarna schoon en wel ingepakt wordt de baby naar de moeder gebracht. Voor hen is dit normaal, de geboortecultuur daar.
Doel van dit artikel? Denken we ook wel eens vanuit het perspectief van de baby? Vanuit de belevingswereld waar de baby vandaan komt? Die van de ene wereld naar de andere wereld? En zouden we ons handelen daarop kunnen aanpassen?